ÇARŞI VE PAZARLAR :

1. Suk-ı Sultani :

Evliya Çelebiye göre 600 dükkan bulunan bu çarşı bugün mevcut değildir.

2. Bedesten :

Bugünkü Kurşunlu Camiinin bulunduğu kömür meydanı denilen mevkide bulunduğu anlaşılmaktadır. 1523 tahririnde bahsedilen Bedesten icaresinin yarısı, Zahiriye Medresesi'ne bırakılmıştır.

3. Darphane :

Bugün yeri tespit edilememekle beraber, Harput'taki Darphanenin tarihi XII. Yzüyıla kadar inmektedir. Daha Artuklular zamanında Darphanenin varlığı bilinmektedir. İlk defa Artuklu Hükümdarı İmadeddin Ebu Bekir'in Harput'ta para bastırdığı anlaşılmaktadır.  Keza Uzun Hasan Bey ve torunu Rüstem Han'ın da Harput'ta para bastırdıkları bilinmektedir. 1516 baharında Osmanlı hakimiyetine giren Harput'ta Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman da para bastırmışlardır. Darphane, mukataa usulüyle işletilmekteydi.

Gene 1824'te mevcut olan camile ise şunlardı : Saray Hatun, Ulu Camii, Meydan, Kale, Esediye, Zahiriye, Kale Meydanı Camii, Alaca, Ağa, Kurşunlu, ve Ahmet Bey bunların dışında pek çok mescit de bulunmaktaydı. Kale camii zikredilmediğine göre, daha bu tarihlerde tahrip olduğuna hükmedilir.

1832'de Sinabut mahallesinde yukarı ve aşağı olmak üzere 2 kilisenin, İğiki köyünde 1 kilisenin ve Tadım köyünde de Meryem Ana Manastırının varlığı görülmektedir.

XIX. Yüzyılda varlığı bilinen Sıbyan Mektebleri, Rüşdiyeler, Amerikan, İngiliz, Fransız, Alman Kolejleri bugün tamamen oratadan kalkmış bulunmaktadırlar...